Yıldırımdan Koruma
TANIM
Bulutların üst katmanlarında meydana gelen pozitif yükler ile alt katmanlarda meydana gelen negatif yükler arasındaki transferidir. Yeryüzü ile bulutlar arasındaki artan elektrik potansiyelini dengede tutan bir elektrik boşalmasına yıldırım denir. Yıldırımlar, elektriksel bir etkiye sahip olduklarından dolayı, yapılara, canlılara, tesisatlara, elektrik ve elektronik eşyalara zarar vermektedir. Yıldırımın etkilerinden tamamen ve tek bir yöntemle korunmak mümkün değildir. Yıldırımın etkisinden korunmak için yapının dış kısmından, iç kısmından ve topraklama olarak alınan tedbirlere, yıldırımdan korunma sistemleri denir.
TEKNİK ÖZELLİKLER
- Yapılara zarar gelmesini engeller.
- Bulutlardan gelen yıldırım etkisini toprağa iletir.
- Kullanılan cihazların korunmasına yardımcı olur.
- İletkenliği yüksektir.
- Uygulaması kolaydır.
- Yıldırım etkisi en kısa yoldan toprağa iletilir.
- Yıldırımsavar kablolar yapıya temas ettirilmeden döşenir.
- Yıldırımdan korunma sistemlerinde tesisatlarda keskin dönüşler ve köşeler bulunmaz.
UYGULAMA ALANLARI
- Restoranlar
- Kafeler
- Fabrikalar
- İşyerleri
- Ofisler
- Kreşler
- Endüstri tesisleri
- Depolar
- Siteler
- Okullar
- Hastaneler
- Konferans Salonları
- Spor Salonları
- Tiyatrolar
- Villalar
- Konutlar
- Çiftlikler
- Köy evleri
- Seralar
- Sanayi tesisleri
- Sinema Salonları
- Sosyal Tesisler
- Kültür Merkezleri
- AVM
ÇEŞİTLER, BOYUTLAR VE UYGULAMA ŞEKLİ:
İç Yıldırımlık
Yıldırımlara ve aşırı gerilimlere karşı elektronik sistemlerin güvenliğini sağlamak için kullanılan sistemlerdir. Dış yıldırımlık (paratoner) bulunan yapılarda mutlaka bulunması gereken bir sistemdir. Dışarıdan gelen yıldırım darbesi için B sınıfı koruma, sistem içerisindeki ani aşırı gerilimlere karşı C sınıfı koruma ve hassas koruma için D sınıfı koruma kullanılır. B sınıfı Class 1 ya da Tip 1, C sınıfı Tip 2 ya da Class 2, D sınıfı parafudrlar ise Class 3 ya da tip 3 olarak da adlandırılır.
Dış Koruma (Paratoner)
Yüksek enerji akışının olduğu yıldırımlara karşı koruma sağlayan, bulutlardaki elektrik yükünü toprağa aktarmaya yarayan aletlerdir. Yapıların tepelerinde bir çubuğun ucuna tutturulmuş sivri bir metalin, yapıların elektrik iletim hatlarından bağımsız bir şekilde alüminyum veya bakır kablolar vasıtasıyla toprağa gömülü olan iletken ızgaraya akımın iletilmesidir.
Yıldırım Topraklama
Yapılara düşen yıldırımın sebep olduğu aşırı gerilim dalgasının, insan hayatına ve cihazlara zarar vermeden, bir yangına sebep olmadan, toprağa atılarak zararsız hale getirilmesidir. Topraklama tesisatı, çubuk veya düz levha bakırdan yapılmaktadır. Topraklama direnci maksimum 5 OHM olmalıdır. Topraklama direnci 5 OHM’dan büyük olursa sisteme topraklama çubuğu veya levhası eklenerek direncin limitler içinde olması sağlanır.
RENKLER VE DOKULAR
Yıldırımdan koruma sistemleri için kaplamasız bakır ve metal kullanıldığı için, herhangi bir renk seçeneği bulunmamaktadır.
KALİTE SINIFI
Yıldırımdan korunma tesisatları, Türk Standartları Enstitüsünün TS EN 62305-3 standartlarına göre yapılmalıdır.
KULLANIM SÜRESİ VE BAKIM
Yıldırımdan korunma tesisatları, üstlenmiş oldukları görevleri yerine getirene kadar herhangi bir sıkıntı olmadan kullanılabilir. Bu tesisatlar, periyodik olarak bakım ve kontrolden geçirilmelidir. Bakım ve kontrolleri yapılan tesisatların kullanım süreleri yapıların ekonomik ömrü kadardır.