İğne Yapraklı Bitkiler
TANIM
İbreli bitki olarak da adlandırılan iğne yapraklı bitkiler, kendi âlemlerinde açık tohumlu olarak bulunmakta ve tüm kozalaklı bitkileri bünyesinde toplamaktadır. Bahçe tasarım çalışmalarının en göz alıcı kısımları arasında bulunmaktadır. Konifer olarak da bilinen ibreli bitki türleri, heybetli yapısı ve dik duruşu ile ciddiyeti, asaleti her anlamda simgelemekte ve sergilemektedir.
TEKNİK ÖZELLİKLER
- Yaprakları iğne ya da pulsu biçimdedir.
- Her dem yeşildir.
- Sık dokuludur.
- İzole mekânların yaratılmasında kullanılmaktadır.
- Çok derin kök sistemi bulunmaktadır.
- Birçoğu en az 40m boy yapmaktadır.
- Dallanma dipten başlamaktadır.
- Meyveleri kozalak şeklinde olmaktadır.
- Genellikle asidik toprakta yetişmektedir.
- Büyük ve geniş alanlarda kullanıma uygundur.
- Kök saldığı alanda toprak kayması vb. gibi doğal afetleri engelleyebilir niteliktedir.
- Büyük miktarda üretilen yumuşak keresteye kaynak oluşturmaktadır.
- Hassas yapılıdır. Toz, kir gibi olumsuz çevresel faktörlerden çabuk etkilenmektedir.
- Formal yapıda bulunmaktadır. Yukarı doğru daralan bir forma sahiptir.
- Fark edilemeyecek kadar az miktarda yaprak döker fakat ardından hemen yenisi gelmektedir.
- Darbelere dayanıklıdır ancak hastalıklara karşı düşük direnç göstermektedir.
- Dallanma ana eksen odaklı olarak gerçekleşmektedir.
- Kısa ve uzun sürgünler birlikte bulunmaktadır.
- Bazı türlerinde reçine kanalı bulunmaktadır.
- Sürgünler çoğunlukla sarmal, karşılıklı ya da çevrel dizilmektedir.
- Çiçekler bir veya iki evcikli olmaktadır.
- Çenek sayıları 2 – 18 arasında değişmektedir.
- Tohumlar birçok türde kanatlı yapıda bulunmaktadır.
- Kozalaklar kuru ya da etli pullardan oluşmaktadır.
- Konut bahçesinde kullanılacak olan türler saksıda tercih edilmektedir.
- Yılın her dönemi yeşil dokuyu hissettirmektedir.
- Geç boylanma yapmaktadır.
- Gövde, sürgün, dal gibi her kısmı birbiri ile bütünlük içerisinde bulunmaktadır.
- Saksılı olarak çatı bahçelerinde de kullanılmaktadır.
- Fazla sulamaya gelmez.
- Bakım maliyeti çok düşüktür.
- Üretimi ve alana taşınması maliyetli olmaktadır.
UYGULAMA ALANLARI
- Villalar / Konutlar
- Çiftlikler
- Kent parkları
- Botanik bahçeleri
- Açık spor tesisleri
- Askeri alanlar
- Fidanlıklar
- Seralar / Açık üretim alanları
- Çatı bahçeleri
- Okullar / Üniversite birimleri
- Sergi / Gösteri alanları
- AVM’ler
- İş merkezleri
- Fabrikalar / Sanayiler
- Kafeler / Restoranlar
- Kır bahçeleri
- Mesire alanları
Vb. alanların bahçe olarak bölümlendirilmiş kısımlarında saksılı veya direkt olarak toprağa dikilmiş durumda iğne yapraklı bitkiler kullanılmaktadır.
ÇEŞİTLER, BOYUTLAR VE UYGULAMA ŞEKLİ:
| Latince Adı | Familyası | Türkçe Adı |
| Abies cephalonica | PINACEAE | Yunanistan Göknarı |
| Abies cilicica | PINACEAE | Toros Göknarı |
| Abies concolor | PINACEAE | Gümüşi Göknar |
| Abies grandis | PINACEAE | Büyük Sahil Göknarı |
| Abies koreana | PINACEAE | Kore Göknarı |
| Abies nordmanniana subsp. nordmanniana | PINACEAE | Doğu Karadeniz Göknarı |
| Abies nordmanniana subsp.bornmuelleriana | PINACEAE | Uludağ Göknarı |
| Abies pinsapo | PINACEAE | İspanya Göknarı |
| Araucaria araucana | ARAUCARIACEAE | Maymun Tırmanmaz Ağacı |
| Araucaria heterophylla | ARAUCARIACEAE | Salon Çamı |
| Calocedrus decurrens | CUPRESSACEAE | Kaliforniya Su Sediri |
| Calocedrus decurrens ‘Aurea’ | CUPRESSACEAE | Yaprakları Sarı Alacalı Kaliforniya Su Sediri |
| Cedrus atlantica | PINACEAE | Atlas Sediri |
| Cedrus atlantica ‘Glauca’ | PINACEAE | Mavi Atlas Sediri |
| Cedrus atlantica ‘Glauca Pendula’ | PINACEAE | Sarkık Formlu Mavi Atlas Sediri |
| Cedrus brevifolia | PINACEAE | Kıbrıs Sediri |
| Cedrus deodora | PINACEAE | Himalaya Sediri |
| Cedrus libani | PINACEAE | Toros Sediri |
| Cephalotaxus drupacea | CEPHALOTAXACEAE | Yalancı Porsuk |
| Chamaecyparis lawsoniana | CUPRESSACEAE | Lawson Yalancı Servisi |
| Chamaecyparis lawsoniana ‘Aurea’ | CUPRESSACEAE | Sarı Alacalı Lawson Yalancı Servisi |
| Chamaecyparis lawsoniana ‘Ellwoodii’ | CUPRESSACEAE | Ellwoodii Lawson Yalancı Servisi |
| Chamaecyparis lawsoniana ‘Glauca’ | CUPRESSACEAE | Mavi-Yeşil Yapraklı Lawson Yalancı Servisi |
| Cryptomeria japonica | CUPRESSACEAE | Japon Kadife Çamı |
| Cryptomeria japonica var. elegans | CUPRESSACEAE | Bronz Japon Kadife Çamı |
| Cupressus arizonica | CUPRESSACEAE | Mavi Servi / Arizona Servisi |
| Cupressus arizonica ‘Glauca’ | CUPRESSACEAE | Gümüşi Mavi Servi |
| Cupressus arizonica ‘Goldrider’ | CUPRESSACEAE | Sarı Alacalı Mavi Servi |
| Cupressus funebris | CUPRESSACEAE | Ağlayan Servi |
| Cupressus sempervirens | CUPRESSACEAE | Mezarlık Servisi |
| Cupressocyparis leylandii | CUPRESSACEAE | Leylandi Melez Servi |
| Cupressus macrocarpa ‘Goldcrest’ | CUPRESSACEAE | Limoni Servi |
| Cycas revoluta | CYCADACEAE | Yalancı Sago Palmiyesi |
| Ginkgo biloba | GINKGOACEAE | Japon Eriği / Çin Mabet Ağacı |
| Juniperus chinensis | CUPRESSACEAE | Çin Ardıcı |
| Juniperus chinensis ‘Aurea’ | CUPRESSACEAE | Altuni Çin Ardıcı |
| Juniperus chinensis ‘Pfitzeriana Aurea’ | CUPRESSACEAE | Yayılıcı Altuni Çin Ardıcı |
| Juniperus chinensis ‘Pfitzeriana Glauca’ | CUPRESSACEAE | Gümüşi Yapraklı Çin Ardıcı |
| Juniperus communis | CUPRESSACEAE | Yaygın Ardıç |
| Juniperus communis ‘Hibernica’ | CUPRESSACEAE | Yayılıcı Sütun Formlu Ardıç |
| Juniperus excelsa | CUPRESSACEAE | Boylu Ardıç |
| Juniperus horizontalis | CUPRESSACEAE | Yayılıcı Ardıç |
| Juniperus sabina | CUPRESSACEAE | Sabin Ardıcı |
| Juniperus squamata ‘Blue Carpet’ | CUPRESSACEAE | Mavi Halı Ardıcı |
| Juniperus squamata ‘Glauca’ | CUPRESSACEAE | Gümüşi Mavi Halı Ardıcı |
| Juniperus squamata ‘Meyeri’ | CUPRESSACEAE | Dik Formlu Gümüşi Mavi Halı Ardıcı |
| Juniperus oxycedrus | CUPRESSACEAE | Katran Ardıcı / Diken Ardıcı |
| Juniperus virginiana | CUPRESSACEAE | Kurşun Kalem Ardıcı |
| Larix leptolepis | PINACEAE | Japon Melezi |
| Picea abies | PINACEAE | Avrupa Ladini |
| Picea abies ‘Inversa’ | PINACEAE | Sarkık Formlu Avrupa Ladini |
| Picea conica | PINACEAE | Konik Ladin |
| Picea omorika | PINACEAE | Balkan Ladini |
| Picea orientalis | PINACEAE | Doğu Karadeniz Ladini |
| Picea pungens | PINACEAE | Mavi Ladin |
| Picea pungens ‘Glauca’ | PINACEAE | Gümüşi Ladin |
| Picea pungens ‘Globosa Nana’ | PINACEAE | Bodur Gümüşi Ladin |
| Picea pungens ‘Hoopsii’ | PINACEAE | Boncuk Mavisi Ladin |
| Picea sitchensis | PINACEAE | Sıtka Ladini |
| Pinus brutia | PINACEAE | Kızıl Çam |
| Pinus coulteri | PINACEAE | Büyük Kozalaklı Çam |
| Pinus griffithii | PINACEAE | Ağlayan Çam |
| Pinus halepensis | PINACEAE | Halep Çamı |
| Pinus mugo | PINACEAE | Dağ Çamı |
| Pinus nigra | PINACEAE | Karaçam |
| Pinus nigra subsp. pallasiana | PINACEAE | Anadolu Karaçamı |
| Pinus radiata | PINACEAE | Monteri Çamı |
| Pinus sylvestris | PINACEAE | Sarı Çam |
| Pinus strobus | PINACEAE | Vermut Çamı |
| Pinus pinaster | PINACEAE | Sahil Çamı |
| Pinus pinea | PINACEAE | Fıstık Çamı |
| Pseudolarix amabilis | PINACEAE | Çin Altın Melezi |
| Pseudotsuga menziesii | PINACEAE | Duglas |
| Sequoia sempervirens | CUPRESSACEAE | Sahil Sekoyası |
| Sequoiadendron giganteum | CUPRESSACEAE | Mamut Ağacı |
| Taxodium distichum | TAXODIACEAE | Amerikan Bataklık Servisi |
| Taxus baccata | TAXACEAE | Porsuk Ağacı |
| Taxus baccata ‘Fastigiata’ | TAXACEAE | Sütun Formlu Porsuk Ağacı |
| Taxus baccata ‘Fastigiata Aurea’ | TAXACEAE | Sarı Alacalı Sütun Formlu Porsuk Ağacı |
| Thuja pilicata | CUPRESSACEAE | Boylu Mazı |
| Thuja pilicata ‘Aurea’ | CUPRESSACEAE | Sarı Alacalı Boylu Mazı |
| Thuja occidentalis | CUPRESSACEAE | Batı Mazısı |
| Thuja orientalis | CUPRESSACEAE | Doğu Mazısı |
| Thuja orientalis ‘Aurea’ | CUPRESSACEAE | Sarı Alacalı Doğu Mazısı |
| Thuja orientalis ‘Pyramidalis Aurea’ | CUPRESSACEAE | Piramit Altuni Doğu Mazısı |
| Tsuga canadensis | PINACEAE | Kanada Tsugası |
| Zamia furfuracea | ZAMIACEAE | Zamia-Karton Sikas |
RENKLER VE DOKULAR
Yapısı nedeni ile iğne yapraklı bitki türleri yeşil tonlarında renklenme göstermektedir. Mevsimsel değişikliklere bağlı olarak sarı, turuncu, yeşil gibi doğanın renklerini taşımaktadır. Pulsu dokuya sahip olması, tasarımlarda ayırt edici özelliğini ön plana çıkarmaktadır.
KALİTE SINIFI
İğne yapraklı bitkiler, yerli ya da ithal olarak bitkisel uygulama çalışmalarında kullanılmaktadır. Çoğunlukla, farklı görsel etkilerinden dolayı, peyzaj çalışmalarında ithal bitki türleri tercih edilmektedir. Ancak her bitki, kendi toprağında öz yapısını koruyabilmektedir. İklim ve toprak koşullarındaki ani değişimler bu tür bitkiler için pek de istenmeyen sonuçlar doğurmaktadır. Bitkiler gelişimini tamamlayamadan ölmektedir. Kendi anavatanında, kaliteli ortam koşullarında üretilen geniş yapraklı bir bitkinin farklı toprak koşullarında aynı kaliteyi göstermesi mümkün olmamaktadır.
KULLANIM SÜRESİ VE BAKIM
Doğru alanda ve koşullarda üretilip kullanılan iğne yapraklı bitkiler çok uzun ömürlü olmaktadır. Kendi topraklarında kök salma şansı bulan ibreliler, asırlık bir ömre sahip olmaktadır. Fazla bakıma gerek duymadığından, tasarımlarda sıklıkla yer almaktadır.