Doğalgaz Tesisatı

Doğalgaz Tesisatı

TANIM

Doğalgaz, yerkabuğunun altında, belli jeolojik oluşumlarla gerçekleşen, metan ve hidrokarbonlardan oluşan; yanıcı, renksiz, kokusuz, hafif ve zehirsiz bir gaz karışımıdır. Kaynağından çıkarıldığı haliyle herhangi bir işlemden geçirilmeksizin kullanılabilmektedir. Renksiz ve kokusuz olan bu gaz şebekeye dağıtılmadan önce sarımsak kokusunu andırır bir koku ile özel olarak kokulandırılır. Böylece ortamda gazın varlığını hissetmek mümkün olacaktır.

TEKNİK ÖZELLİKLER

  • Tüm zayıf akımla çalışan telefon, zil, kapı otomatları, kablolu TV vb. kabloları ile bunların bağlantı buatlarından en az 15 cm mesafeli olmalı
  • Kuvvetli akımla çalışan bina elektrik tesisatları, elektrik sayaçları, priz, anahtar, elektrik cihazları ve benzeri ile bunların bağlantı buatlarından en az 15 cm mesafeli olmalıdır.
  • Çapraz geçişlerde elektrik tesisatı sıva altına konulmalı, bu sağlanamıyorsa gaz borusunun dış yüzeyi belli bir mesafede elektrik akımına ve sıcaklığa karşı yalıtıcı bir malzemeyle kaplanmalıdır.
  • Gaz borularını kendi amacı dışında (elektrik, topraklama hattı vb) kullanmak kesinlikle yasaktır.
  • Gaz boru bağlantıları yanmaya karşı emniyetli olmalıdır.
  • Gaz boru bağlantılarının taşıyıcı kısımları (kelepçeler, konsollar) yanmayan malzemeden yapılmalıdır.
  • Gaz boruları, ulaşılması güç kapalı hacimler içinden geçirilmemelidir.
  • Yangın ihtimaline karşı en etkili önlemlerden birisi de apartmanlarda ve gaz borularının geçtiği yerlerde havalandırma için gaz çıkışını sağlayan deliklerin bırakılmasıdır.
  • Korozyona (paslanma) karşı önlemler alınmalıdır

UYGULAMA ALANLARI

  • Restoranlar
  • Fabrikalar
  • İşyerleri
  • Kapalı Spor Salonları
  • Endüstri tesisleri
  • Okullar
  • Oteller
  • Tatil köyleri
  • Apart oteller
  • Spor salonları
  • Fuar alanları
  • AVM’ler
  • Toplu konutlar
  • Seralar
  • Sinema salonları
  • Kültür merkezleri
  • Villalar/konutlar
  • Hastaneler

ÇEŞİTLER, BOYUTLAR VE UYGULAMA ŞEKLİ:

Dağıtım Hattı Borusu Tesisatı

Doğalgaz şehir şebekesinin dağıtım hattından alınarak, bina servis kutusuna kadar götürülen tesisat türüdür. Dağıtım hattı borusu ile servis kutusu arasındaki boru bağlantısı, genelde PE boru veya polietilen kaplı çelik boru ile yapılır. Bu hattın yapımından gaz dağıtım şirketi sorumludur. Şehir şebekesinden yapıya alınacak doğalgaz için bağlı bulunduğu kurumlardan izin alınmalıdır. Yapının gaz tüketim ihtiyacına göre tesisat borusunun çapı değişebilmektedir. Bu borunun içindeki gaz basıncı 1 ila 4 bar arasındadır. Servis kutusunun içinde bulunan bina basınç regülâtörü ile gazın basıncı 1 ila 4 bar’dan 300 veya 21 m bar işletme basıncına düşürülerek kullanıma sunulur.

Bina Bağlantı Hattı Tesisatı

Servis kutusundan bina girişindeki ana kesme vanaya kadar olan boru hattına , bina bağlantı hattı denir. Bina bağlantı hattı, gaz tesisatının en büyük çaplı hattıdır. Boru birleşimleri kaynakla olup, kullanılan ara bağlantı parçaları patent malzemedir. Ana kesme vanası bina bağlantı hattı bitiminde olup, tesisat kelepçe ve konsollarla duvara monte edilir.

Ana Kapama Vanası

Yapılara verilen gazı, gerekli durumlarda tamamen kesebilmek üzere bağlantı hattı sonuna konulan musluk, sürgülü vana veya küresel vana şeklindeki gaz kapama elemanıdır.

Basınç Regülatörü

Boru hattındaki basıncın, gaz yakma basıncından yüksek olduğu durumlarda, düzenli bir gaz kullanımını sağlamak için kullanılan basınç ayarlayıcı cihazlardır. Basıncın çok değişkenlik göstermesi hallerinde bile regülatörün basıncı hep aynı ayarda kalmakta, değişmemektedir. Regülatörler, genellikle servis kutusu içerisinde, domestik hat olarak bina girişlerinde ve sayaçlarla birlikte sayaç kutusu içinde monte edilmektedir. Bina tesisatlarında en çok kullanılan regülatörler, yüksek basınçta gelen gaz basıncını, (1 veya 4 bar) kullanım basıncı olan 300 veya 21 m bar’a düşürmeye yarayan cihazlardır.

Dağıtım Hattı (Koon Hattı)

Ana emniyet vanasından gaz sayaçlarının giriş bağlantılarına kadar düşey veya yatay olarak çekilen boru hattıdır. Doğal gazı taşımak için dikey doğrultuda döşenen dağıtım borularına düşey kolon hattı denir. Düşey kolon hattı ile sayaç girişi arasında bulunan boru hattına sayaç bağlantı hattı denir.

Ana emniyet vanası ile tüketim cihazları arasında bulunan boru ve bağlantı elemanlarının tamamı iç hat doğalgaz tesisatıdır

Sayaç

Sayaç, kullanılmak (yakılmak) üzere tüketim mahaline dağıtım hattı aracılığı ile sevk edilen, doğalgazı ölçmekte kullanılan cihazdır. Sayaçlar, ortak mahalde hizmet verdiği birimin giriş kapısına yakın bir noktaya konulmalıdır.

Tüketim Hattı

Sayaçtan geçen doğalgazı, yapının iç kısımlarında kullanılacak alanlara götüren ve yatay ve düşey hatlarda döşenen, sonlarında vana bulunan tesisatlardır. Bu hatlarda bulunan borular, kelepçe ve konsollarla duvara monte edilerek sabitlenir.

RENKLER VE DOKULAR

Doğalgaz tesisatlarında ve hatlarında kullanılan genel ve uluslararası renk sarıdır. Bu nedenle, tesisatlar gerekli kontroller yapıldıktan ve kaçak olmadığına dair belge alındıktan sonra anti pas üzerine sarı boya ile boyanır.

KALİTE SINIFLARI

Yeraltı (bina dışında) gaz boru tesisatında kullanılacak çelik borular, TS 6047 EN 10208, polietilen borular ise TS EN 1555 standardında.

Yer üstü gaz boruları; Kullanılacak çelik borular TS 6047 EN 10208 standardına.

Doğalgaz tüketim cihazlarıyla boruların birbiriyle bağlanmasında, TS 10670, TS 10878 standardına uygun esnek borular kullanılmalıdır.

Yeraltına döşenecek boru ekleme elemanları Kaynak ağızlı çelik bağlantı elemanı TS 2649, PE bağlantı elemanı TS EN 1555–3, flanşlar (kaynak boyunlu) TS ISO 7005–1 ve contalık malzemeler TS EN 751–2 standardına.

Yer üstüne döşenecek boru ekleme parçaları Kaynak ağızlı çelik bağlantı elemanı TS 2649, dişli bağlantı elemanı TS 11 EN 10242, flanşlar (kaynak boyunlu) TS ISO 7005–1, esnek borular ve bağlantı elemanları TS 11394, TS 10670, TS 10880, TS 10878, contalık malzemeler TS EN 751–2 standardına uygun olmalıdır. Tesisatta kullanılan tüm esnek bağlantı elemanları makaron kaplı olmalıdır.

Açma-kapama elemanı olarak tam sızdırmaz olan ve anma çapı 50 mm’ye kadar (50mm dâhil) TS EN 331 standardına uygun küresel, anma çapı 50 mm’den büyük çaplarda TS 9809 standardına uygun flanşlı ve tam geçişli vanalar kullanılmalıdır.

Tesisatta TS 5910 EN 1359, TS 5477 EN 12261 ve TS EN 12480 standardına uygun sayaçlar kullanılmalıdır. Doğalgaz tesisatında kullanılan tüm parçalar TSE standartlarına uygun olmalıdır.

KULLANIM SÜRESİ VE BAKIM

Doğalgaz tesisatlarının, yapının ekonomik ömrü kadar kullanım süresi vardır. Bu tesisatların bakımları, iç ve dış bakım olarak ayrılır. Yapılarda kullanılan sayaçlara kadar olan kısımdan dağıtıcı firmalar sorumludur ve bakımlarını onlar yaparlar. Olası bir arıza veya kuşkulu bir durum olduğu zaman, dağıtım şirketini arayarak sıkıntıyı ortadan kaldırmalarını isteyebilirsiniz. Sayaçtan sonraki tesisat ve cihazların bakım ve temizlikleri ise kullanıcılara aittir. Sayaçtan sonraki bakım işleri ve tesisattaki sorunlar için, doğalgaz tesisatı üzerine sertifikası olan tesisatçılardan yardım alabilirsiniz.