Doğal Taş Duvar Kaplama

Bir volkanik kaya kütlesi olan bazalt, doğada siyah ve kesif yığınlar halinde, kütle, damar ve akıntı halinde bulunurlar. Sert ve dayanıklı bir taş olan bazaltın başlıca özelliği magma akıntılarının soğuyup büzülmesi sonucu meydana gelen büyük altıgen prizmalar şeklindeki sütunlardır. Bazalt değişik ebatlarda mimari yapılarda kullanılmaktadır. Roma döneminden beri yaklaşık 2200 yıldır kullanılan bir taştır. Bazalt piyasada 2 cm den 30 – 40 cm ye kadar kalınlık ve genişlik ölçülerinde bulunabilmektedir. Taşların doğal görünebilmesi için kırılarak patlatma işlemi yapılmaktadır. Patlatma işlemi; uygulama olarak fileli ve filesiz olarak yapılmaktadır. Fileli olarak bulunan bazalt genellikle 2×5, 5×5 ve 5×10 ebatlarında imal edilir. File üzerine dizilen bu taşlar uygun yapıştırıcılar ile düzeltilmiş yüzeye yapıştırılır. Filesiz taşlar 3 – 20 cm kalınlıkta, 5 – 20 cm eninde ve 10 – 80 cm uzunlukta imal edilmektedir. Bu taşlar derz aralıklı veya derz aralıksız olarak yapıştırılmak sureti ile uygulanırlar.

Kayrak: Doğada katmanlar halinde bulunan kayrak taşı çıkartıldıktan sonra, yaprak yaprak ayrılabilir. İnce taneli, gözenekli ve yüzeyi pürüzlü bir taş olan kayrak taşı, özellikle Egede Bodrum yöresinden çıkartılır. Doğada sarı, açık veya koyu kahverengi, gri, krem, açık yeşil, bordo ve kırmızı gibi çok çeşitli renklerde bulunan bu taş; fosil görünümlü siyah dentrik yapıyla kaplıdır ve renkler alacalı olduğundan kullanımda belli bir renk ayırımı yapılamaz. Kayrak taşı, rengini hiç kaybetmez, özel bir temizlik veya bakım gerektirmez. Doğal bir taş olduğu için suya ve aşınmaya karşı çok dayanıklıdır. Diğer yapı malzemelerine göre uygulanması çok kolaydır ve maliyet/dayanıklılık hesabı yapıldığında çok ekonomiktir.
Döşeme yapılacak yüzeyin öncelikle düzleştirilmesi gerekmektedir. Belirli bir başlama noktası seçilir. Kayrak taşının yapıştırılması için özel yapıştırıcısı sürülür. Herhangi bir boyutlandırması olmayan doğal taşlar birbirine uyumlu bir şekilde seçilir. Denk gelmeyen taşlar, aralarında boşluk kalmaması için kırılarak uygun bir şekillendirme yapılır.

Andezit: Derinde dioriti (magmanın derinlerde soğuması hali) oluşan magmanın yer kabuğu içinde veya yüzeyinde katılaşması sonucu oluşmuş; gri, gülkurusu ya da pembemsi renklerden oluşan, çekiçle kırıldığında oldukça düz satıhlar veren, kuvars (oldukça saf ve silisyumdioksit mineral) miktarı az, çözülmelerinde killi topraklar meydana gelen taşlardır. Andezit taşı üretimi denilince akla; gri, gülkurusu ve gül pembe renkli üretimi ile Ankara gelmektedir. Andezit taşları kaplama malzemesi olarak da kullanılmaktadır. Andezit kaplama taşları genel olarak 10x15x20cm, 3x30x60cm ve 3x40x80cm ebatlarında üretilirler.
Andezit taşı uygulaması:
Uygulama yapılacak yüzey temizlenerek, pürüzsüz bir yüzeyin oluşturulması gerekir. Bir başlama noktası belirlendikten sonra yapıştırıcı olarak kullanılacak malzeme duvara ya da andezit levhanın arkasına bir mala yardımı ile sürülerek duvara yapıştırılır. İlk sıradan sonra şaşırtma örme sistemi ile daha sonraki sıraların örülmesine devam edilir.

Granit: Magmatik taneli oluşuma sahip, sert ve kristal yapılı bir üründür. İçerisindeki maddeler çıplak gözle görülebilir. Yeryüzünün temelini oluşturan maddelerden biridir. Çok yaygın olarak bulunan granit; farklı yer kabuğu modelleri ile görünür. Doğada; dayk, silis ve batolitler şeklinde bulunur. Sert ve çok dayanıklı olan granit, aynı zamanda kolay işlenebilen bir malzemedir. Yağmur ve dış etkenlere karşı yüksek dayanımı yanında, üzerine atılan cilayı uzun zaman tutma özelliğine sahiptir. Kaplamada kullanılan granit plaklar genellikle (2x30x60 – 2x30x serbest boy – 3x30x60 – 3x30x serbest boy – 4x30x60 – 4x30x serbest boy) olarak imal edilirler.
Granitler uygulama:
Uygulamaya başlanmadan önce duvar temizlenir ve pürüzsüz bir yüzey haline getirilir. Daha sonra yapıştırıcı malzeme duvara taraklı mala ile sürülür ve granit levhalar düzgün ve derz boşluğu bırakılmadan yapıştırma işlemi yapılır.

Kalker: Kalsiyum karbonattan oluşur. Yapısında moloz taşı, yontu taşı ve kaplama taşı bulunur. Bu taşlar kırılarak mıcır taşı olarak kullanılırlar. Değişik renklerde görünmesinin sebebi; içinde yer alan maden oksitlerdir. Geçirdiği oluşum sırasında yapısında çatlak ve kırıklar oluşur. Bu kırıklara başka maden oksitler dolunca ilginç desenler görülür. Yumuşak bir yapısı olan bu taş, kolay kesilip işlenir. Piyasada fileli ve levha şeklinde bulunurlar.
Kalker uygulama:
Uygulama yapımında öncelikle zemin hazırlanır ve uygun yapıştırıcı taraklı mala ile duvara ve ya kalker malzemenin arkasına sürülür. Yüzeyin düzgün şekilde olup olmadığı kontrol edilir. Uygulama işlemi bittikten sonra yüzeyin temizlik işlemi yapılır.

Traverten: Beyaz ile sarı renk tonları mevcut olan; boşluklu, sert, kireçli tortul taştır. Cilalı ya da doğal olarak inşaatlarda kullanılır. İyi derecede cila tutuculuğu olduğu için kaplama işlerine oldukça uygundur. Yüksek ısılı kalsiyum karbonatlı magmanın tatlı sularda basınçtan dolayı ani çökelmesiyle oluşan ince taneli kalker (kireç) taşıdır. Oluşum esnasında bitki kök ve yapraklarının, zaman içerisinde çürümesi sonucu boşluklu bir taş oluşur. Bu boşluklar kendi tozu ile doldurularak uygulamaya hazır hale getirilir. Fileli, patlatma ve levha halinde kullanımı yapılmaktadır.
Fileli sistem ölçüleri:
Taş ebatları: 2,5×2,5 cm,
Kalınlık: minimum 1 maksimum 3 cm.
File ebatları: 30,5×30,5 cm.

Mermer: Karbonat bileşimli tortul taşların, değişime uğrayarak tekrar kristalleşmesi sonucu oluşan kayaçlardır. Ufak ve iri taneli kalsit veya dolamit kristallerinden oluşurlar. Mohs sertlik yelpazesinde, kalsitin sertliği 3,0; dolamit’in sertliği ise 3,5 – 4,0 arasındadır. Bu kristallerden oluşan mermer orta sertliktedir. Binaların iç kısımlarında, merdiven, banyo ve mutfak gibi ıslak mekânlarda kullanılabilir. Cilalanması kolay bir malzemedir. Mermer, Yunancada “marmaros” yani parlayan taş anlamına gelmektedir. Mermerin değişik renk ve desende olmasının nedeni mineral değişikliklerdir. Örneğin limonit mineralleri içeren mermerler sarı renkte iken, hematit içeren mermerler kırmızı renktedir. Mermerler yarım mat ve cilalı olarak kullanılırlar. Cilalı mermer görüntü olarak oldukça gösterişlidir.

Mermer plakların ölçüleri:

• 2cm-2cm x 30cm x Boy Serbest
• 2cm-2cm x 15cm x 30.5cm
• 2cm-2cm x 30.5cm x 30.5cm
• 2cm-2cm x 30.5cm x 61cm

Ebatlarındadır.

Konglomera: Tabii bir bağlayıcı ile irili ufaklı taş parçalarının birleştirilmesi sonucu oluşur. Kumun, silika, kireç veya demiroksit ile yapışması sonucu oluşur. Silika ile yapışmış olanları çok dayanıklıdır. Kaba taneli olanlara konglomera, ince taneli olanlara ise kumlu şeyl adı verilir. Şeyller, ince taneli olduklarından, suyu zor geçirirler. Çimento üretiminde kullanılabilir. Konglomeraları oluşturan büyük çakıllar, nehir ve derin derelerin ağzında, kıyılara yakın yerlerde, alüvyon yataklarında ve deltalarda yığılır. Plaka haline getirilen konglomeralar parlatıldıktan sonra inşaatlarda kaplama malzemesi olarak kullanılır. Çakılları yuvarlak olan konglomeralara puding denir.

Onyx: Soğuk kaynak sularındaki kalsiyum karbonatın çökelmesi ile oluşan kayaçlardır. Diğer mermer oluşumlarına göre onyx’in oluştuğu sularda daha fazla madeni tuz olduğu ve çökelme işleminin daha yavaş gerçekleştiği görülmüştür. Bu sebepten dolayı, bu taşlar, kristalize, yoğun ve saydamdır. Onyx’ler diğer doğal taşlardan ayrı olarak, üretim miktarının sınırlı olmasından dolayı, toplu kullanımı olan mekânlarda görsel zenginlik vermesi için ışıklandırılarak uygulanmaktadır. Onyx’in tarihine baktığımızda Yunanlılar, Romalılar ve eski Mısırlıların, tapınak yapımında kullanıldıkları görülmektedir. Birçok Camide bulunan sütunlarında onyx olduğu görülmektedir.
Fileli onyx patlatma taşın ebatları:
Taş ebadı: 2,5 x 5 cm ( kalınlık; 2 cm )
File ebadı: 30,5 x 30,5 cm ( geçmeli )

Limyra: Organizma kalıntılarının Deniz, Okyanus ya da göl diplerinde birikmesi sonucu oluşan kayaçlardır. Aynı zamanda kalsist mağaralarda kimyasal çökmeler sonucu da oluşabilmektedir. Kimyasal çökme oluşumlara kimyasal tortul; deniz, okyanus ve göl dilberindeki oluşuma organik tortul denmektedir. Yumuşak ve süngerimsi yapısı ile kolay işlenebilir. Bu özelliklerin aksine uzun ömürlü ve göze hitap eden bir güzelliğe sahiptir. Beyaz ve krem renkleri çoğunlukta olsa da, taş içerisine farklı kimyasalların girmesinden dolayı renklerde farklılık görülebilir. Karbon mineralleri gri, mavi ya da siyaha dönüştürebilir. Isı geçirgenliği az olan bir madde olduğundan dolayı, dış cephe ve şömine kenarlarında kullanılmaktadır. Limyra taşı eski dönemlerde de kullanılmıştır. Çok iyi bilinen büyük mısır pramiti ve giza pramiti Limyra taşından yapılmıştır.

Küfeki: Deniz kabuklarının çoğunlukla da istiridye kabuklarının oluşturduğu bir kalker çeşididir. Bileşimindeki karbonat oranı yüksek olduğu için, asitle reaksiyonunda hızla köpürür. Bol fosilli, boşluklu, kalsit özellikli bir dokusu vardır. 2000 – 2500 yıl gibi uzun bir zaman dayanımı vardır. Roma ve Bizans dönemlerinde kullanılmış ve İstanbul taşı olarak bilinmektedir. Topraktan ilk çıktığı anda oldukça yumuşak bir dokusu olduğundan her türlü işleme müsaittir. Zaman içerisinde havadaki karbondioksit sayesinde sertlik ve dayanıklılık kazanır.  Tarihi yapılardan Ayasofya ve İstanbul surları ve Süleymaniye külliyesi gibi yapılarda kullanılmıştır.  Klimatik bir özelliği olduğu gibi, yapılan bazı araştırmalarda nükleer dalga geçirimsizliği de olduğu tespit edilmiştir. Açık bej, açık sarı, gri tonlarda, ince taneli ve kumlu görünümde, fosilli, boşluklu ve kristalli, kompakt bir taştır. Su içerisinde kalsa bile taşın özelliklerinde bir bozulma olmaz. Suya ve neme dayanımı yüksek bir taştır.