Barbekü

Barbekü

TANIM

Geçmişi, ateşi bulan ilk insanlara kadar uzanır. Ateşte bir şeyler pişirme ve ateşi koruma altına alma isteğinden ortaya çıkmıştır. Barbekünün ilk oluşumları; ateşin etrafında, taşların gelişigüzel bir şekilde, ateşi koruma altına almak için dizilmesinden ibaretti. Zaman ilerledikçe ve teknoloji geliştikçe, barbekü de oldukça değişime uğramış ve yüksek binaların balkonlarına ve teraslarına kadar çıkmıştır. Şekil ve kullanım amacı bakımından şöminelerle karıştırılsalar da, barbekülerin tek amacı pişirmektir. Kelime anlamı olarak bir duvara gömülü ya da bağımsız bir şekilde de imal edilebilen, pişirme işleminin yapıldığı ve ateşin koruma altına alındığı ocaklardır. Köken olarak Fransızca bir sözcük olan “barbecue” den gelmedir. Yapıldığı malzemeye göre sınıflandırılırlar. Bunlar tuğla, taş ve hazır blok malzemelerden yapılan barbeküler olarak adlandırılırlar.

TEKNİK ÖZELLİKLER

  • Pişirme amacıyla kullanılırlar.
  • Açık alanlarda sabit veya hareketli olarak kullanılırlar.
  • Binaların balkonlarında duvar içerisine gömülerek yapılırlar.
  • Barbekülere malzemelerin koyulacağı tezgâh ve dolaplar da bulunur.
  • Barbekülerin yardımcı bölmeleri, barbekünün yapıldığı yerin büyüklüğüne göre değişir.

UYGULAMA ALANLARI

  • Açık alanlarda
  • Balkonlar
  • Teraslarda
  • Bahçelerde
  • Mesire alanlarında
  • Restoranlarda

ÇEŞİTLER, BOYUTLAR VE UYGULAMA ŞEKLİ:

Barbeküler yapıldığı malzemenin cinsine ve yapım şekline göre çeşitleri vardır.

  • Yapıldığı malzemenin cinsine göre:
    • Tuğla barbekü
    • Taş barbekü
    • Hazır blok malzemeden yapılan barbekü
  • Yapım şekline göre barbeküler
    • Açık barbeküler
    • Kapalı barbeküler
  • Yapıldığı malzemenin cinsine göre:

Tuğla Barbekü

Tuğla barbekülerin yapımına, ilk önce yapılacak yer tespit edilerek başlanır. Daha sonra barbekü, projeye uygun şekilde taşıyıcı ayakları örülür. Çok amaçlı kullanılacak olan dolaplar, barbekü ayakları arasına düzgün bir şekilde yapılır. Ayakların üstüne yapılacak olan tezgâh hangi malzemeden (betonarme, mermer, granit vb.) yapılacaksa, o ölçülere uygun şekilde hazırlanır. Ateş tuğlası ile barbekü ocağının yan duvarları örülür. Barbekünün örümünde, ateşe dayanıklı şamot harcı kullanılır. Harç hazırlanırken kullanacağımız kadar karışımı kuru olarak karıştırır ve sonra temiz su ilave ederiz.  Barbekü örümünde kullanılacak olan tuğlalar ıslatılarak, harcın içindeki suyu emmesi engellenir. Örülen tuğlalar arasındaki derzler, dikkatlice doldurularak boşluk bırakılmamalıdır. Ocağın içerisine ızgaralar konması için değişik aralıklarla ızgara dişleri konmalıdır. Barbekünün dumanının kolaylıkla çıkması için üst kısmına 45° – 60° eğimle davlumbaz yapılarak bacaya bağlanır. Tütme yapmaması için baca, davlumbazın üstünde ve ortasında olması gerekmektedir.

Taş Barbekü

Daha çok bahçelerde tercih edilen taş barbeküler, yapımında ve kaplamasında kullanılan doğal taşlardan meydana gelirler. Öncelikle barbekün zemini hazırlanır, daha sonra ayak kısımları taşlarla örülür. Barbekü dolapları, barbekü ayakları arasına düzgün bir şekilde yapılır. Barbeküde kullanılacak olan tezgâh, hangi malzemeden (betonarme, mermer, granit vb.) yapılacaksa o ölçülere uygun şekilde hazırlanır. Taş barbeküler, ateş tuğlası ile örülür. Örme işleminde ateşe dayanıklı şamot harcı veya çimento kum karışımı kullanılır. Harç hazırlanırken kullanacağımız kadar karışımı kuru olarak karıştırır ve sonra temiz su ilave ederiz.  Barbekü örümünde kullanılacak olan tuğlalar ve taşlar ıslatılarak harcın içindeki suyu emmesi engellenir. Örüm esnasında derzler, dikkatlice doldurularak boşluk bırakılmamalıdır. Ocağın içerisine ızgaralar konması için değişik aralıklarla ızgara dişleri konmalıdır. Barbekünün dumanının kolaylıkla bacadan çıkması için üst kısmına 45° – 60° eğimle davlumbaz yapılarak bacaya bağlanır. Tütme yapmaması için bacanın, davlumbazın üstünde ve ortasında olması gerekmektedir.

Hazır Blok Barbekü

Hazır bloklu barbeküler harçla örülebileceği gibi; uyguma kolaylığı, estetiklik ve derz kalınlığının az olması için örgü tutkalı ile de kullanılabilir. Örgü tutkalı 8 saatte sertleşir ve rutubetten etkilenmez. Hazır blok örümünde harç kullanılacaksa; harç 1 ölçek çimento, 2 ölçek sönmüş kireç ve 8 ölçek kum, kuru olarak karıştırıldıktan sonra temiz su ilave edilerek hazırlanır. Zeminin düzgün ve terazisinde olduğuna dikkat edilmelidir. Hazır bloklarla ayakların örülmesine örgü tutkalı kullanılarak başlanır. Barbekü dolapları, barbekü ayakları arasına düzgün bir şekilde yapılır. Barbeküde kullanılacak olan tezgâh, hangi malzemeden (betonarme, mermer, granit vb.) yapılacaksa o ölçülere uygun şekilde hazırlanır. Hazır blok barbekülerin ateş ocakları ateş tuğlası ile örülür. Örme işleminde ateşe dayanıklı şamot harcı veya çimento kum karışımı kullanılır. Ocağın içerisine ızgaralar konması için değişik aralıklarla ızgara dişleri konmalıdır. Barbekünün dumanının kolaylıkla bacadan çıkması için üst kısmına 45° – 60° eğimle davlumbaz yapılarak bacaya bağlanır. Tütme yapmaması için bacanın davlumbazın üstünde ve ortasında olması gerekmektedir

Yapım şekline göre barbeküler

Açık Barbekü

Uygulama olarak diğer barbekü çeşitleri ile farklılık göstermeyen, yapım aşamalarının aynı olduğu bu barbekülerde; ateş haznelerinin ön kısımları ve malzeme koymak için yapılan bölmeler açık bir şekilde imal edilmiştir.

Kapalı Barbekü

Yapım olarak diğer barbekü türleri ile bir farklılığı olmayan, tüm barbekü çeşitlerinde uygulanabilen bir sistemdir. Ateş haznelerinin ve bölme dolapların metal, cam vb. malzemelerle kapatılarak yapılan barbekü çeşididir. Cam kapak kullanıldığında camın sadeliği, ortama şömine havası verme özelliğine sahiptir. Cam kapak yerine metal işlemeli kapaklar kullanıldığı zaman ise mekâna estetik bir hava katma özelliği vardır. Çoğunlukla açık alanlar ve bahçelerde kullanılan kapalı barbeküler; dış etkenlere karşı barbekünün ateş haznelerini koruma özelliğine de sahiptir.

RENKLER VE DOKULAR

Barbeküler, yapımında kullanılan malzemeye göre renk değiştirebilir. Tuğla barbeküler, kaplama tuğlasında bulunan tuğla renkleri (sarı, kırmızı ve kahverengi) ile üretilebilir. Taş barbeküler kullanılan taşın doğal rengi ve dokusunda olur.

KALİTE SINIFI

Barbekülerin kalitesi; yapımında kullanılan malzemenin kalitesi ve yapılış şekline göre belirlenir. Kullanılan malzemelerin yangın dayanımı, kimyasal içerikleri, doğallığı vb. kriterler bu sınıflandırmada önemli rol oynamaktadır.

KULLANIM SÜRESİ VE BAKIM

Barbekülerin bakımları biraz zahmetlidir ve her kullanım öncesi ve sonrası yapılması gerekmektedir. Barbekülerin ana amacı pişirmek olduğu için, hijyen birinci sıradadır. Baca bakımı, küllerinin temizlenmesi ve rutin temizliklerinin yapılması gerekmektedir. Barbekülerin kullanım süreleri; balkon ve teraslarda olanlar, genel olarak yapıların ömürleri kadar ömürleri bulunmaktadır. Dış mekânlarda bulunan barbekülerin ömürleri de oldukça uzundur.