Hidrolik Asansörler

Hidrolik Asansörler

TANIM

İnsanlığa hizmeti çok eskiye, M.Ö. 200’lü yıllara dayanan asansörler; ilk olarak Roma saraylarında kullanılmıştır. Tarihi süreçlerde, insan ve hayvan gücü ile ve buhar ile çalışan birçok çeşidi bulunmaktadır. 1900’lü yıllara kadar kullanılan asansörlerin birçoğu hidrolik sistemli asansörlerdir. Elektrik tahrikli pompanın yağı itmesi ile pistonların kabini kaldırması esasına göre çalışan asansör sistemlerine “hidrolik asansör” denir. Yukarı çıkışlarda piston gücü kullanan bu asansörlerde, aşağı yön hareketi kabinin kendi ağırlığı ile gerçekleşmektedir. Hidrolik asansörlerin makine daireleri genel olarak, ilk durak seviyesinde bulunur. Makine dairesinde bir yağ kazanı ve bunun üzerinde hidrolik makinesi (düzeneği), kumanda panosu ve hidrolik sıvısının içinden geçtiği hortumlar bulunmaktadır.

TEKNİK ÖZELLİKLER

  • Çatı tasarımında serbestlik ve teras katına ulaşma imkânı
  • Makine dairesi yerinin serbest seçimi.
  • Yüksek taşıma kapasitesi ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilme,(100 Kg./20 ton)
  • Aşağı inişte masrafsız çalışma,
  • Sessiz çalışma
  • Hassas kat ayarı ve kabini kat hizasına her iki yönde otomatik seviyelime
  • Olası arızalarda asansör otomatik olarak kata ulaşması, Tahrik motoru sadece asansör yukarı giderken çalışır, aşağı yönde ise sistem kendi ağırlığı ile hareket eder. Bu avantaj herhangi bir olası arızada ( Enerji kesilmesi, sigorta atması gibi) ilave enerji kaynakları olmadan kabinin aşağı yönde bir alt kata hareketini sağlar.
  • Darbesiz kalkış ve duruş; Kademesiz hız ayarı,
  • İniş hızı, çıkış hızına bağımlı olmadan yükseltilebilir. Bu avantaj, motor gücünü yükseltmeden, bina trafiğinin arttırılmasında kullanılabilir.
  • Kabine dört taraftan giriş sağlanabilir.(Direk alttan pistonlu hidroliklerde)
  • Büyük kabin alanları sağlar

UYGULAMA ALANLARI

  • Restoranlar
  • Fabrikalar
  • İşyerleri
  • Kapalı Spor Salonları
  • Endüstri tesisleri
  • Okullar
  • Oteller
  • Tatil köyleri
  • Apart oteller
  • Spor salonları
  • Fuar alanları
  • AVM’ler
  • Toplu konutlar
  • Seralar
  • Restore edilmiş tarihi binalar
  • Ofisler
  • Otoparklar
  • Yük kapasitesi fazla olan yapılarda
  • Sinema salonları
  • Kültür merkezleri
  • Villalar/konutlar
  • Hastaneler

Vb. yerlerde uygulanabilmektedir.

ÇEŞİTLER, BOYUTLAR VE UYGULAMA ŞEKLİ:

Direkt Tahrikli Hidrolik Asansörler

Hidrolik pistonların direkt olarak kabin süspansiyonuna bağlandığı sistemlerdir. Silindirin çıkış ve iniş hızı, kabinin iniş çıkış hızını belirler. Kabin yüklerinden kaynaklanan kuvvetleri, direkt olarak kuyu zeminine iletir. Paraşüt (kabinin belirlenen hız sınırlarını geçmesi durumunda kilitlenerek düşmeyi engelleyen güvenlik sistemidir) tertibatına gerek yoktur. Bunun yerine patlak boru emniyet valfi tercih edilmektedir. Merkezden direkt tahrikli hidrolik sistemler, yandan direkt tek pistonlu hidrolik sistemler ve yandan direkt iki pistonlu (tandem) hidrolik sistemler olmak üzere sınıflandırılır.

Merkezden Direkt Tahrikli Hidrolik Asansörler

Özel dizaynlar istenildiği zamanlarda yapılır. Çok kademeli bir pistonun, kabin merkezinden uygulanarak kabinin kaldırıldığı sistemlerdir. Yüksek alanlara ulaşılmak için tasarlanır. Paraşüt sistemler kullanılmasına gerek yoktur. Bu sistemlerde çok uzun olan pistonu yerleştirmek için büyük bir çukur açılması gerekmektedir.

Yandan Direkt Tek Pistonlu Hidrolik Asansörler

Daha az kat yüksekliği olan yapılarda ve alanlarda tercih edilen sistemdir. Kademeli teleskopik piston kullanılarak, yüksek katlı alanlarda da kullanılabilir. Süspansiyon ile piston arasında direkt bağlantı vardır.  Paraşüt sistemine gerek yoktur. Silindir, kabinin yanında olup, silindir tabanı, kuyu dibine; silindir başlığı ise kabin arabasının üst çerçevesine direkt olarak bağlanmıştır.

İndirekt Tahrikli Hidrolik Asansörler

1:2 palanga sistemiyle çalıştıkları için, seyir mesafesi, silindir strokunun iki katıdır. Kabin hızı da, silindir iniş-çıkış hızının iki katıdır. Yüksek seyir mesafelerinde ve hızlarda indirekt tahrikli sistemler tercih edilir. Silindir kabin süspansiyonuna yandan indirekt olarak bağlanır. Kabini tahrik etmek için birden fazla silindir kullanılabilir. Kuvvetler direkt olarak kuyu tabanına iletilir. Kuyu alanı silindirler nedeni ile azalır. Yüksek irtifalarda bile, silindir için ilave bir kuyu çukuruna gerek yoktur. Paraşüt tertibatı gereklidir. İndirekt hidrolik asansörler; Tek Pistonlu, İki Pistonlu, Karşı Ağırlıktan Tahrikli olmak üzere üç şekilde uygulanır.

Yandan Direkt İki Pistonlu (Tandem) Hidrolik Sistemler

Yük miktarı çok olan alanlarda daha çok kullanılan sistemlerdir. Teleskopik pistonlarla daha yüksek mesafelere çıkılması sağlanabilir. Silindirler; karşılıklı, çapraz veya asansör kabininin planlanma şekline göre şekillendirilebilir. Kama tipi ray sistemleri kullanılır. Bu raylar özel olarak üretilir.

Yandan İndirekt Tahrikli Tek Pistonlu Hidrolik Asansörler

Hidrolik asansör sistemlerinin en çok tercih edilen çeşididir. Halatlar sayesinde ulaşım mesafesi iki katına çıkarılmaktadır. Halat kullanıldığı için, halatın kopma tehlikesi bulunmaktadır. Halat kopmasına karşı paraşüt emniyet sistemi kullanılmak zorundadır. Kabin çelik konstrüksiyonlu ankastre mesnetli bir platforma yerleştirilir. Piston aracılığı ile, itilen makaradan geçen halatlar; kabin alt noktasından etki ederek kabini hareket ettirmektedir.

Yandan İndirekt Tahrikli İki Pistonlu Hidrolik Asansörler

Genel olarak yüksek mesafeli yük asansörleri için kullanılır. Yandan indirekt tahrikli iki pistonlu hidrolik asansörlerde hız ve taşınacak yükün ağırlığına ve hacmine göre yapılan hesaplar sonucu bir paraşüt sistemi kullanılması zorunludur. Her iki yanda bulunan silindirlerin bir ahenk içerisinde çalıştırılması ve hassas kat seviyelemesi önemli problemlerdir. Kuvvetler, direkt olarak kuyu tabanına iletilir. Kuyu alanı kullanımı, iki silindir dolayısıyla azdır. Silindir için ilave bir kuyu çukuruna gerek yoktur. Yük ve insan asansörü olarak kullanılabilir. Seyir mesafesi, 35m’ye kadar mümkündür.

Karşı Ağırlıktan Tahrikli İndirekt Hidrolik Asansörler

Karşı ağırlıktan tahrikli indirekt hidrolik asansörlerde, çift tesirli hidrolik pistonlar kullanılmaktadır. Kabin, karşı ağırlığa bağlı pistonun sağladığı hareket sayesinde inip çıkmaktadır. Çalışma hızı 1 m/s, kaldırma yüksekliği 20 m’ye kadar ulaşabilmektedir. Bu sistemlerde küçük çaplı pistonlar ve düşük volumetrik akışa sahip pompalar kullanılabilmektedir.

RENKLER VE DOKULAR

Hidrolik asansör sistemlerinde renk olarak belirli bir renk yoktur. Kullanılan malzemenin cinsine ve yapısına göre renk değişikliği göstermektedir

KALİTE SINIFLARI

Hidrolik asansörler; Koparma, Ezme, Düşme, Darbe, Mahsur kalma, Yangın çıkması, Elektrik çarpması ve malzemelerin Mekanik hasar, Aşınma, Paslanma gibi hasara uğraması gibi durumlar nedeniyle testlere sokulur. Bu testler sonucunda, TS EN 81-20 ve TS EN 81-50 standart belgesi almaya hak kazanır. Bu belge de ürünlerin kalite sınıfını ortaya koyar.

KULLANIM SÜRESİ VE BAKIM

Hidrolik asansör tesisatları, genel olarak yapının ekonomik ömrü kadar kullanılabilen sistemlerdir. Ancak birçok ara malzeme kullanıldığından, periyodik olarak bakımları ve malzeme değişimi gibi ihtiyaçları bulunmaktadır. Asansör bakımları; bilgili, deneyimli ve teknik personel tarafından yapılmalıdır. Hidrolik asansörlerde en fazla değişim ihtiyacı; rutin olarak pistonlar içerisindeki yağlardır.